دستورالعمل انبارگردانی :
1 – تعیین هماهنگ کننده عملیات انبار گردانی که سرپرستی عملیات شمارش را برعهده خواهد داشت .
2 – تهیه مقدمات شروع عملیات شامل تهیه فرمهای شمارش – تهیه وسایل و ابزار کارشمارش یا توزین
- برنامه ریزی جهت ساعت شروع و خاتمه روزانه
3 – تعیین گروههای شمارش و اموزش لازم به اعضاء شمارش
4 – بازدید از کلیه انبارها و کنترل استقرار صحیح اجناس به نحو قابل شمارش و درج مشخصات کامل
موجودیها – تفکیک اقلام قابل شمارش اعم از سالم ، اسقاط ، موجودیهای امانی
5 – یادداشت شماره اخرین رسید و حواله انبار قبل از شروع عملیات انبارگردانی .
6 – نظارت سرپرست انبارگردانی در حین شمارش و کنترل صورت نهائی شمارش و پیگیری مغایرتها
و تهیه گزارش نهائی
7 – هماهنگی با نمایندگان حسابرسان مستقل شرکت .
8 – اعلام روزها و ساعات انبارگردانی به کلیه قسمتها ، و حتی الامکان از ورود و خروج کالا جلوگیری
شود مگر با نظارت هماهنگ کننده عملیات انبارگردانی .
9 – تنظیم برگه های شمارش در 2 بخش ( شمارش اول و شمارش دوم ) و کنترل امار برگه های تسلیم شده و باطله و کنترل با حسابهای دفاتر .
10 – در صورت مغایرت در شمارش اولیه ، شمارش دوم انجام گردیده و قابل اطمینان تلقی می گردد .
11 – در طول انبارگردانی ، جابجائی بین قسمتهای انبار مجاز نمی باشد مگر با نظارت هماهنگ کننده .
12 – امضاء کلیه برگه های شمارش توسط سرگروه شمارش ، و امضاء صورتهای شمارش و صورتجلسات توسط هماهنگ کننده .
13 – درخاتمه انبارگردانی تهیه صورتجلسه انجام عملیات با شرح خلاصه چگونگی
اجرای عملیات با امضاء هماهنگ کننده و معاون مالی و تحویل یک نسخه به
حسابرسان مستقل
دستورالعمل انبارگردانی شرح مفصلی دارد که بی ربط به سوال نیست.اما انبارگردانی را اساسا" به 3مرحله تقسیم می کنن:
1-مرحله قبل از انبارگردانی:
اموری شامل مرتب نمودن انبارها.دریافت نقشه های انبار.سازماندهی تیمهای
مسئول.تهیه دستورالعمل.صدور احکام.پیش بینی ابزار ولوازم مورد
نیاز.آموزش.صدورتگ والصاق آن.
2-مرحله حین انبارگردانی:
اموری مانند:پلمپ درب انبار.عدم حضور کارکنان انبار در داخل انبار.عدم
جابجائی اجناس و ورود وخروج.ودر صورت لزوم هر عملیاتی زیر نظر مسئول انبار
گردانی انجام شود.
شمارش و پر نمود تگ ها.
3-بعداز شمارش:
شامل ورود اطلاعات وکنترل با کاردکس.گزارش مغایرات.
مقدمه
"واحد بازرگانی و فروش با ما هماهنگ نیست!! واحد تولید اطلاعات خود را به
موقع در اختیار ما قرار نمی دهد و به همین علت سیستم بهای تمام شده ما هیچ
گاه به روز نیست. چرا ما در هر لحظه از زمان نمی دانیم چه مقدار موجودی
کالای آماده برای فروش داریم؟ و یا وضعیت تسهیلات دریافتی شرکت و سود تضمین
شده آنها در حال حاضر چگونه است؟ و ... "
اینها شاید تنها قسمتی از اعتراضات به حق حسابداران حرفه ای در دنیا تجارت
امروز باشد که بایستی به آن مسائل و مشکلات سایر واحدهای شرکت و در رأس آن
مدیریت ارشد سازمان را نیز افزود.تمامی این سئوال ها و احساس نیازهای جدید،
با گسترش بیشتر حوزه های تجارت و فشردگی رقابت در بازارهای جهانی، ابعاد
مهمتری به خود گرفته و عرصه را بر شرکت های بزرگ تنگ تر کرده است. تمامی
این مسائل و مشکلات، ضرورت پیاده سازی سیستمی را مطرح می سازد که امکان
مدیریت صحیح و یکپارچه بر کل منابع سازمان را فراهم کند.
یکی از آخرین فن آوری های اطلاعات در زمینه تحول جریان اطلاعات سازمانی،که
با اعمال IT در تمام مراحل فعالیتهای یک بنگاه اقتصادی و برقراری تبادلات
منطقی بین منابع مختلف سازمان، توانسته است پاسخی مناسب به ضرورت فوق الذکر
بدهد ، ERP است. ERP مفهومی فراتر از معنای لغوی واژگان تشکیل دهنده آن
دارد. « البته شکی نیست که همه چیز در حوزه سازمان یعنی کلمه Enterprise
ختم می شود، لیکن دو کلمه Resource و Planning در تفسیر و استنباط ERP نقش
مهمی ندارند. ERP تمام بخشها و وظایف آنها در سرتاسر شرکت را در یک سیستم
رایانه ای ، یکپارچه می کند . به نحویکه نیازهای خاص تمام بخشهای سازمانی
در این سیستم پشتیبانی می شوند.» ( زرگر ،1382، 249)
نگارندگان این مقاله سعی دارند در ابتدا با تشریح ابعاد مختلف ERP ، به یک
مفهوم دقیق و عمیق در این رابطه دست یابند و سپس با تشریح پیاده سازی این
سیستم، اثرات آن را در حوزه حسابداری بررسی کنند . لیکن از آنجایی که وسعت
بحث بسیار گسترده می باشد ، بررسی های صورت گرفته در این مقاله معطوف به
حوزه های خاصی از حسابداری می باشد که عبارتند از : قابلیت اتکا و مربوط
بودن اطلاعات حسابداری ، مسئولیت پاسخگویی ، حسابداری مدیریت ( بحث بودجه
بندی سرمایه ای ) و واکنش تحلیل گران مالی و حسابداری به پیاده سازی ERP
بخش اول : تشریح ابعاد مختلف ERP
1- ERP چیست؟
« ERPیک فکر، فن آوری و سیستم برای مدیریت با کارآیی بالا روی منابع مختلف
در کل یک سازمان است. این نوع مدیریت از طریق یکپارچه کردن فعالیتها، در
جهت بالا بردن کارآیی و بهره وری سازمان و افزایش رضایت و ارزش مشتری انجام
می گیرد. ERP تمام مراحل عملیاتی یک فرآیند را در سازمان نمایش می دهد .
یک سفارش پس از دریافت به بخش طراحی و سپس تولید هدایت می گردد. پس از آن
به بخش انبار و نهایتاً به ارسال کالا منجر می شود. این مراحل تا صدور
صورتحساب و محاسبات درآمد در ارتباط با آن سفارش در سیستم ERP ثبت و در
اختیار تمام بخشهای مربوطه در شرکت قرار می گیرد. به همین دلیل ERP را یک
نرم افزار Back – Office می نامند. چرا که تنها با ارتباطات و واحدهای
داخلی سازمان کار دارد و به ارتباطات بیرونی سازمان (معروف بهFront –
Office) کاری ندارد. وظایف اخیر امروزه به عهده سیستمهایCRM است . البته
برخی شرکتهای تولید کننده نرم افزارهای ERP اخیراً محصول خود را همراه با
خدمات CRM ارائه می کنند.»
( زرگر ،1382، 248)
ERPبا ایجاد بسته اطلاعاتی مناسب و تغییر نگرش و فرهنگ سازمانی به همراه
بهینه سازی روندها و چالاکی حاصل از بستر فراهم شده ، امکان برنامه ریزی
طبق شرایط سازمان را فراهم می سازد. به این ترتیب سازمان خواهد توانست به
طور یکپارچه در راستای ایجاد مزایای رقابتی، افزایش درآمد و تحقق اهداف
سازمانی گام بردارد . «سیستم برنامه ریزی منابع بنگاه، سیستمهای کامپیوتری
قدیمی و مستقل واحدهای امور مالی، منابع انسانی، تولید و انبار را حذف می
کند و به جای آنها تنها یک برنامه نرم افزاری یکنواخت شده قرار می دهد که
از چند زیرمجموعه نرم افزاری که تقریباً شبیه سیستمهای قدیمی است تشکیل شده
است. دوایر مالی، تولید و انبار همچنان صاحب سیستمهای خود هستند با این
تفاوت که همه آنها در نرم افزار جدید به هم متصلند و در نتیجه کسی که در
دایره مالی کار می کند می تواند نرم افزار انبار را ببیند و وضعیت حمل
سفارش را بررسی کند .»(حسابرس ، 1383)
شاید کلاسیک ترین مثال عملی ضرورت بکارگیری ERP، مسئله دریافت سفارش جدیدی
برای ساخت و تحویل یک محصول باشد. فرض کنید که شما به عنوان صاحب یک واحد
تولیدی با چنین رویدادی روبرو شده اید. در صورتیکه این کالا در انبار موجود
نباشد، باید نوع و تعداد قطعات و یا مواد اولیه مورد نیاز را مشخص کرده و
برای خرید به واحد تدارکات بدهید. به طور موازی باید برنامه تولید را برای
واحد تولید مشخص کنید. اگر تجهیزات شما در حال سرویس و یا تعمیر باشد، مشکل
جدیدی پیش خواهد آمد. همین طور اگر پرسنل متخصص نداشته باشید. اسناد مالی
برای تخمین قیمت تمام شده باید به واحد مالی یا حسابداری صعتی ارائه شوند.
امور مربوط به ورود و خروج کالا در انبار نیز موضوع جداگانه ای است . ایجاد
هماهنگی بین همه این کارها، علاوه بر هزینه و زمان، توان فکری زیادی را
مصرف می کند که تنها از عهده یک سیستم ERP بر می آید.
"
دوشنبه 10 مردادماه سال 1390 ساعت 02:18 ق.ظ
مبلمان شهری دریک نگاه :
طراحی مناسب و به کارگیری مبلمان شهری متناسب با محیط در بخش هایی از شهر
که به آنها فضاهای شهری می گوییم - فضاهایی همچون پارکها، برخی میادین،
پیادهروها، مراکز تجاری - تأثیر زیادی در کیفیت زندگی شهری بر جای
میگذارد.
عناصری از مبلمان شهری تأثیری اساسی در مناسبسازی فضاهای شهری دارند.
نیمکت در مبلمان شهریابتداییترین روش برای احساس آرامش و راحتی در
پارکها، استفاده از نیمکت است. این نیمکتها باید به شکلی قرار بگیرند که
دسترسی به آنها آسان و راحت باشد و در سراسر پارک و به تعداد زیاد موجود
باشند. صندلیها باید روبهروی مناظر زیبا قرار بگیرند اما در در مسیر رفت و
آمد افراد نباشند.
نیمکتهای مراکز عمومی شهر را نیز میتوان برای آسایش و راحتی شهروندان،
نزدیک مراکز ویژهای مانند ایستگاهها،کیوسکها، باجههای تلفن، سطلهای
زباله و شیرهای آب قرار داد. مهمترین محل برای قرار گرفتن نیمکتها در سطح
شهر، مراکزی است که مردم در آنجا زیاد رفت و آمد می کنند؛ به ویژه
مکانهایی که برای استراحت و تفریح مردم در نظر گرفته شده است.
فضای باز زیبا و مناسب عمومی به شهروندان این امکان را میدهد که در کنار
یکدیگر از طبیعت اطراف لذت ببرند و با داشتن مکانی مناسب برای نشستن، احساس
رضایت آنها چندین برابر شود. افراد مختلف، انواع متفاوتی از نیمکتهای
پارک یا فضاهای سبز را میپسندند که این سلایق متفاوت، چگونگی طراحی
نیمکتهای پارک را تعیین میکند و به نوع طراحی آنها تغییراتی میدهد.
برای نمونه، جوانان بیشتر روی قسمت بالای نیمکت یعنی تکیهگاه آن
مینشینند تا روی خود نیمکت و این مورد باید در طراحی نیمکتهای پارک یا
فضاهای باز شهری مورد توجه قرار گیرد. همچنین نیمکتهایی که به این مراکز
اختصاص مییابد، باید از استحکام بیشتری در ناحیه پایهها برخوردار باشد.
همچنین برای افراد مسن، نیمکتهای دارای پشتی یا تکیهگاه ، راحتتر از نوع
بدون تکیهگاه آن است، در حالی که در مورد سایر افراد، صندلیهای بدون
پشتی این امکان را فراهم میکند که در دو طرف نیمکت بنشینند.
ایستگاههای اتوبوس وجود یک ایستگاه اتوبوس مناسب، برای تمام سیستمهای حمل
و نقل درون شهری، امری واجب و ضروری است، اما میزان مناسب بودن این
ایستگاهها، بستگی به نظر شهروندانی دارد که از آن استفاده میکنند.
از دید مدیران شهری که مسؤولیت رسیدگی به این موارد را بر عهده دارند، یک
ایستگاه مناسب، ایستگاهی است که به مراقبت و نگهداری کمتری احتیاج دارد اما
از دید شهروندان، یک ایستگاه خوب، محیط دید بالایی دارد و امکان سوار شدن
راحت به اتوبوس را فراهم میکند.
مکان های بدون سایهبان، مکانهای تجاری پر رفت و آمد، مکانهایی که آمد و
شد افراد سالمند در آنجا بیشتر است و مکانهایی که در آن آب و هوا اعتدال
مناسبی نداشته باشد، برای رفاه شهروندان نیازمند به نصب ایستگاههای
درونشهری است.
بهترین مکان برای قرار گرفتن ایستگاههای اتوبوس، نزدیک به مغازهها و
تقاطعها است که در این صورت، باید سه متر عقبتر از مسیر عبور و مرور قرار
گیرد تا موجب بروز ترافیک و مزاحمت برای افراد پیاده نشود. چنانچه ایستگاه
از تقاطع دور باشد، سایهبان ایستگاه باید 2 متر از پیادهرو عقبتر قرار
گیرد تا برای ایستادن اتوبوس مشکلی ایجاد نشود.
میدان دید مناسب، مردم را قادر میسازد که آمدن اتوبوس را ببینند.
ایستگاههایی که از نظر طراحی ضعیف هستند به سبکی طراحی شدهاند که برای
دیدن رفت و آمد اتوبوس، باید ایستگاه را ترک کرد و لب پیادهرو رفت.
مردم به اطلاعاتی در مورد زمان ورود و خروج اتوبوس به ایستگاه نیاز دارند.
وجود تابلوهای اطلاعرسانی در ایستگاهها، برای شهروندان و توریستها بسیار
جالب و مفید است؛ به ویژه در بسیاری از مراکز شهری که افراد، به امنیت
بیشتری نسبت به دیگر مراکز احتیاج دارند، مراکزی مانند پارکها، مراکز خرید
و دیگر مکان های عمومی، باید از تعداد بیشتری چراغ روشنایی استفاده شود.
در ایستگاههایی که چراغهای روشن دارند، شهروندان هنگام انتظار کشیدن،
بیشتر احساس امنیت و آرامش میکنند. وجود چراغ در کنار درهای ورودی
ساختمانهای مسکونی نیز برای رفت و آمد افراد مهم است. حتی هنگام تعطیل
بودن مراکز نیز وجود چراغ از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ظروف زباله ظروف زبالهای که در سطح شهر قرار میگیرد به مصارف مختلفی
اختصاص دارد. سطلهای زبالهای که در سطح شهر قرار میگیرد، باید به آسانی
قابل دسترس، به تعداد زیاد و بی نیاز از محافظت باشد.
یکی از اشتباهات مهم در شهرسازی این است که سطلهای زباله را در جایی قرار
میدهند که بتوان به راحتی آنها را خالی کرد، نه اینکه به راحتی برای
شهروندان قابل دسترسی باشد. نتیجه این کار، خیابان های پر از زباله و
سطلهای خالی است، زیرا مردم وقت خود را برای یافتن سطل زباله صرف
نمیکنند.
برای تعیین اینکه سطل زباله در چه جاهایی باید قرار بگیرد، مواردی را باید
در نظر داشت؛ مانند نوع مبلمان شهری در خیابان و نوع و موقعیت طبقات اول
ساختمانهایی از قبیل فروشگاهها و رستورانها. همچنین باید نوع و میزان
زبالههای این مراکز نیز با سطلهای گذاشته شده متناسب باشد.
بهترین مکان برای گذاشتن سطلهای زباله، مکانهای تجاری و پررفت و آمد در
حاشیه پیادهروها، نزدیک به اغذیه فروشیها و کنار صندلیهای ایستگاهها
است.
برخی موارد را نیز در طراحی سطلهای زباله باید در نظر داشت، مانند تفاوت
در طراحی سطلهای زباله با توجه به نوع زباله، داشتن دریچه برای دور نگاه
داشتن از خطر واژگونی و نفوذ حیوانات به آن و در نظر گرفتن اندازه سطل به
تناسب میزان استفاده و استحکام آن.
این موارد نیز در طراحی سطلهای زباله باید در نظر گرفته شود: استقامت و
دوام، موارد ضد حریق، رنگ، مقاومت در برابر آلودگی، لعاب داشتن سطل که شامل
رنگی میشود که به راحتی ورقه نشود، استفاده از پلاستیکهای مقاوم و
ورقههای استیل گالوانیزه.
معیارهای رنگآمیزی مبلمان شهری تقسیمات منطقهای، عناصر مختلف شهری،
معماری و بافت منطقهای، از معیارهای اصلی رنگآمیزی مبلمان شهری محسوب
میشوند. در تقسیمات منطقهای، عناصری مانند ویژگیهای منطقه به لحاظ
اقلیمی و آب و هوایی، ویژگیهای فرهنگی، مبلمان، علائم هدایتی، کیوسکها،
جدولها، نردهها و پلهای عابر، مورد توجه قرار میگیرد.
همچنین نوع رنگ بر پایه پژوهشهای رنگ از منظر روانشناسی شهری، پژوهشهای
روانکاوانه هر منطقه و طبقهبندی نیازهای رنگی بر اساس فرهنگ هر منطقه، رنگ
فضای سبز و رنگبندی گلآرایی ، هارمونی رنگهای طبیعی فضای سبز با رنگ
حصارها و عناصر جنبی موجود در فضا و معماری، پژوهشهای تکنولوژیک و شیمیایی
رنگ و مصالح ماندگار و سازگار با شرایط محل و شرایط اقلیمی آن، تعیین
میشود. همچنین کارشناسان به لحاظ شرایط اقلیمی، فصلهای تابستان و بهار را
برای این کار پیشنهاد میکنند.
تهران از جمله شهرهایی است که به لحاظ بصری و منظر عمومی، دارای اغتشاشات و
بینظمیهای فراوانی است و با کمی دقت میتوان وجود این بینظمیها را در
تمام نقاط و سیمای شهر احساس کرد.
کارشناسان، وجود رنگ مناسب در یک محیط شلوغ با مبلمان فرسوده و بیروح
مانند تهران را برای ایجاد نشاط و آرامش در شهروندان ضروری میدانند و
همچنین این عنصر را عاملی برای کمتر به نظر رسیدن این خرابیها و
فرسودگیها به شمار میآورند.کیفیت رنگآمیزیبا توجه به شواهد و مدارک
موجود، موضوع رنگ در تهران هیچگاه ـ چه در گذشته و چه در حال حاضرـ به شکل
تخصصی دنبال نشده و کیفیت کاربرد رنگ در شهر از سوی اغلب کارشناسان ضعیف
ارزیابی میشود. به گفته کارشناسان رنگهای استفاده شده در تهران از نوع
رنگهای روغنی است و به ندرت از رنگهای ماشینی استفاده میشود.
دوشنبه 10 مردادماه سال 1390 ساعت 02:17 ق.ظ
"حافظه RAM
حافظه (RAM (Random Access Memory شناخته ترین نوع حافظه در دنیای کامپیوتر
است . روش دستیابی به این نوع از حافظه ها تصادفی است . چون می توان به هر
سلول حافظه مستقیما" دستیابی پیدا کرد . در مقابل حافظه های RAM ، حافظه
های(SAM(Serial Access Memory وجود دارند. حافظه های SAM اطلاعات را در
مجموعه ای از سلول های حافظه ذخیره و صرفا" امکان دستیابی به آنها بصورت
ترتیبی وجود خواهد داشت. ( نظیر نوار کاست ) در صورتیکه داده مورد نظر در
محل جاری نباشد هر یک از سلول های حافظه به ترتیب بررسی شده تا داده مورد
نظر پیدا گردد. حافظه های SAM در مواردیکه پردازش داده ها الزاما" بصورت
ترتیبی خواهد بود مفید می باشند ( نظیر حافظه موجود بر روی کارت های گرافیک
). داده های ذخیره شده در حافظه RAM با هر اولویت دلخواه قابل دستیابی
خواهند بود.
مبانی حافظه های RAM
حافظه RAM ، یک تراشه مدار مجتمع (IC) بوده که از میلیون ها ترانزیستور و
خازن تشکیل شده است .در اغلب حافظه ها با استفاده و بکارگیری یک خازن و یک
ترانزیستور می توان یک سلول را ایجاد کرد. سلول فوق قادر به نگهداری یک بیت
داده خواهد بود. خازن اطلاعات مربوط به بیت را که یک و یا صفر است ، در
خود نگهداری خواهد کرد.عملکرد ترانزیستور مشابه یک سوییچ بوده که امکان
کنترل مدارات موجود بر روی تراشه حافظه را بمنظور خواندن مقدار ذخیره شده
در خازن و یا تغییر وضعیت مربوط به آن ، فراهم می نماید.خازن مشابه یک ظرف (
سطل) بوده که قادر به نگهداری الکترون ها است . بمنظور ذخیره سازی مقدار"
یک" در حافظه، ظرف فوق می بایست از الکترونها پر گردد. برای ذخیره سازی
مقدار صفر، می بایست ظرف فوق خالی گردد.مسئله مهم در رابطه با خازن، نشت
اطلاعات است ( وجود سوراخ در ظرف ) بدین ترتیب پس از گذشت چندین میلی ثانیه
یک ظرف مملو از الکترون تخلیه می گردد. بنابراین بمنظور اینکه حافظه بصورت
پویا اطلاعات خود را نگهداری نماید ، می بایست پردازنده و یا " کنترل
کننده حافظه " قبل از تخلیه شدن خازن، مکلف به شارژ مجدد آن بمنظور نگهداری
مقدار "یک" باشند.بدین منظور کنترل کننده حافظه اطلاعات حافظه را خوانده و
مجددا" اطلاعات را بازنویسی می نماید.عملیات فوق (Refresh)، هزاران مرتبه
در یک ثانیه تکرار خواهد شد.علت نامگذاری DRAM بدین دلیل است که این نوع
حافظه ها مجبور به بازخوانی اطلاعات بصورت پویا خواهند بود. فرآیند تکراری "
بازخوانی / بازنویسی اطلاعات" در این نوع حافظه ها باعث می شود که زمان
تلف و سرعت حافظه کند گردد.
سلول های حافظه بر روی یک تراشه سیلیکون و بصورت آرائه ای مشتمل از ستون ها
( خطوط بیت ) و سطرها ( خطوط کلمات) تشکیل می گردند. نقطه تلاقی یک سطر و
ستون بیانگر آدرس سلول حافظه است .
حافظه های DRAM با ارسال یک شارژ به ستون مورد نظر باعث فعال شدن
ترانزیستور در هر بیت ستون، خواهند شد.در زمان نوشتن خطوط سطر شامل وضعیتی
خواهند شد که خازن می بایست به آن وضغیت تبدیل گردد. در زمان خواندن
Sense-amplifier ، سطح شارژ موجود در خازن را اندازه گیری می نماید. در
صورتیکه سطح فوق بیش از پنجاه درصد باشد مقدار "یک" خوانده شده و در
غیراینصورت مقدار "صفر" خوانده خواهد شد. مدت زمان انجام عملیات فوق بسیار
کوتاه بوده و بر حسب نانوثانیه ( یک میلیاردم ثانیه ) اندازه گیری می گردد.
تراشه حافظه ای که دارای سرعت 70 نانوثانیه است ، 70 نانو ثانیه طول خواهد
کشید تا عملیات خواندن و بازنویسی هر سلول را انجام دهد.
سلول های حافظه در صورتیکه از روش هائی بمنظور اخذ اطلاعات موجود در سلول
ها استفاده ننمایند، بتنهائی فاقد ارزش خواهند بود. بنابراین لازم است سلول
های حافظه دارای یک زیرساخت کامل حمایتی از مدارات خاص دیگر باشند.مدارات
فوق عملیات زیر را انجام خواهند داد :
-- مشخص نمودن هر سطر و ستون (انتخاب آدرس سطر و انتخاب آدرس ستون )
-- نگهداری وضعیت بازخوانی و باز نویسی داده ها ( شمارنده )
-- خواندن و برگرداندن سیگنال از یک سلول ( Sense amplifier)
-- اعلام خبر به یک سلول که می بایست شارژ گردد و یا ضرورتی به شارژ وجود ندارد ( Write enable)
سایر عملیات مربوط به "کنترل کننده حافظه" شامل مواردی نظیر : مشخص نمودن نوع سرعت ، میزان حافظه و بررسی خطاء است .
حافظه های SRAM دارای یک تکنولوژی کاملا" متفاوت می باشند. در این نوع از
حافظه ها از فلیپ فلاپ برای ذخیره سازی هر بیت حافظه استفاده می گردد. یک
فلیپ فلاپ برای یک سلول حافظه، از چهار تا شش ترانزیستور استفاده می کند .
حافظه های SRAM نیازمند بازخوانی / بازنویسی اطلاعات نخواهند بود، بنابراین
سرعت این نوع از حافظه ها بمراتب از حافظه های DRAM بیشتر است .با توجه به
اینکه حافظه های SRAM از بخش های متعددی تشکیل می گردد، فضای استفاده شده
آنها بر روی یک تراشه بمراتب بیشتر از یک سلول حافظه از نوع DRAM خواهد
بود. در چنین مواردی میزان حافظه بر روی یک تراشه کاهش پیدا کرده و همین
امر می تواند باعث افزایش قیمت این نوع از حافظه ها گردد. بنابراین حافظه
های SRAM سریع و گران و حافظه های DRAM ارزان و کند می باشند . با توجه به
موضوع فوق ، از حافظه های SRAM بمنظور افزایش سرعت پردازنده ( استفاده از
Cache) و از حافظه های DRAM برای فضای حافظه RAM در کامپیوتر استفاده می
گردد.
ما ژول های حافظه
تراشه های حافظه در کامییوترهای شخصی در آغاز از یک پیکربندی مبتنی بر Pin
با نام (DIP(Dual line Package استفاده می کردند. این پیکربندی مبتنی بر
پین، می توانست لحیم کاری درون حفره هائی برروی برداصلی کامپیوتر و یا
اتصال به یک سوکت بوده که خود به برد اصلی لحیم شده است .همزمان با افزایش
حافظه ، تعداد تراشه های مورد نیاز، فضای زیادی از برد اصلی را اشغال می
کردند.از روش فوق تا زمانیکه میزان حافظه حداکثر دو مگابایت بود ، استقاده
می گردید.
راه حل مشکل فوق، استقرار تراشه های حافظه بهمراه تمام عناصر و اجزای
حمایتی در یک برد مدار چاپی مجزا (Printed circut Board ) بود. برد فوق در
ادامه با استفاده از یک نوع خاص از کانکنور ( بانک حافظه ) به برد اصلی
متصل می گردید. این نوع تراشه ها اغلب از یک پیکربندی pin با نام Small
Outline J-lead ) soj ) استفاده می کردند . برخی از تولیدکنندگان دیگر که
تعداد آنها اندک است از پیکربندی دیگری با نام Thin Small Outline Package
)tsop) استفاده می نمایند. تفاوت اساسی بین این نوع پین های جدید و
پیکربندی DIP اولیه در این است که تراشه های SOJ و TSOR بصورت
surface-mounted در PCB هستند. به عبارت دیگر پین ها مستقیما" به سطح برد
لحیم خواهند شد . ( نه داخل حفره ها و یا سوکت ) .
تراشه ها ی حافظه از طریق کارت هائی که " ماژول " نامیده می شوند قابل
دستیابی و استفاده می باشند.. شاید تاکنون با مشخصات یک سیستم که میزان
حافظه خود را بصورت 32 * 8 , یا 16 * 4 اعلام می نماید ، برخورده کرده
باشید.اعداد فوق تعداد تراشه ها ضربدر ظرفیت هر یک از تراشه ها را که بر
حسب مگابیت اندازه گیری می گردند، نشان می دهد. بمنظور محاسبه ظرفیت ، می
توان با تقسیم نمودن آن بر هشت میزان مگابایت را بر روی هر ماژول مشخص
کرد.مثلا" یک ماژول 32 * 4 ، بدین معنی است که ماژول دارای چهار تراشه 32
مگابیتی است .با ضرب 4 در 32 عدد 128 ( مگابیت) بدست می آید . اگر عدد فوق
را بر هشت تقسیم نمائیم به ظرفیت 16 مگابایت خواهیم رسید.
نوع برد و کانکتور استفاده شده در حافظه های RAM ، طی پنج سال اخیر تفاوت
کرده است . نمونه های اولیه اغلب بصورت اختصاصی تولید می گردیدند . تولید
کنندگان متفاوت کامپیوتر بردهای حافظه را بگونه ای طراحی می کردند که صرفا"
امکان استفاده از آنان در سیستم های خاصی وجود داشت . در ادامه (SIMM
(Single in-line memory مطرح گردید. این نوع از بردهای حافظه از 30 پین
کانکتور استفاده کرده و طول آن حدود 3/5 اینچ و عرض آن یک اینچ بود ( یازده
سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) .در اغلب کامپیوترها می بایست بردهای SIMM
بصورت زوج هائی که دارای ظرفیت و سرعت یکسان باشند، استفاده گردد. علت این
است که پهنای گذرگاه داده بیشتر از یک SIMM است . مثلا" از دو SIMM هشت
مگابایتی برای داشتن 16 مگابایت حافظه بر روی سیستم استفاده می گردد. هر
SIMM قادر به ارسال هشت بیت داده در هر لحظه خواهد بود با توجه به این
موضوع که گذرگاه داده شانزده بیتی است از نصف پهنای باند استفاده شده و این
امر منطقی بنظر نمی آید.در ادامه بردهای SIMM بزرگتر شده و دارای ابعاد 25
/ 4 * 1 شدند( 11 سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) و از 72 پین برای افزایش
پهنای باند و امکان افزایش حافظه تا میزان 256 مگابایت بدست آمد.
بموازات افزایش سرعت و ظرفیت پهنای باند پردازنده ها، تولیدکنندگان از
استاندارد جدید دیگری با نام dual in-line memory module)DIMM) استفاده
کردند.این نوع بردهای حافظه دارای 168 پین و ابعاد 1 * 5/4 اینچ ( تقریبا"
14 سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) بودند.ظرفیت بردهای فوق در هر ماژول از هشت
تا 128 مگابایت را شامل و می توان آنها را بصورت تک ( زوج الزامی نیست )
استفاده کرد. اغلب ماژول های حافظه با 3/3 ولت کار می کنند. در سیستم های
مکینتاش از 5 ولت استفاده می نمایند. یک استاندارد جدید دیگر با نام Rambus
in-line memory module ، RIMM از نظر اندازه و پین با DIMM قابل مقایسه
است ولی بردهای فوق ، از یک نوع خاص گذرگاه داده حافظه برای افزایش سرعت
استفاده می نمایند.
اغلب بردهای حافظه در کامپیوترهای دستی (notebook) از ماژول های حافظه
کاملا" اختصاصی استفاده می نمایند ولی برخی از تولیدکنندگان حافظه از
استاندارد small outline dual in-line memory module) SODIMM استفاده می
نمایند. بردهای حافظه SODIMM دارای ابعاد 1* 2 اینچ ( 5 سانتیمنتر در 5 /2
سانتیمنتر ) بوده و از 144 پین استفاده می نمایند. ظرفیت این نوع بردها ی
حافظه در هر ماژول از 16 مگابایت تا 256 مگابایت می تواند باشد.
بررسی خطاء
اکثر حافظه هائی که امروزه در کامپیوتر استفاده می گردند دارای ضریب اعتماد
بالائی می باشند.در اکثر سیستم ها ،" کنترل کننده حافظه " درزمان روشن
کردن سیستم عملیات بررسی صحت عملکرد حافظه را انجام می دهد. تراشه های
حافظه با استفاده از روشی با نام Parity ، عملیات بررسی خطاء را انحام می
دهند. تراشه های Parity دارای یک بیت اضافه برای هشت بیت داده می
باشند.روشی که Parity بر اساس آن کار می کند بسیار ساده است . در
ابتداParity زوج بررسی می گردد. زمانیکه هشت بیت ( یک بایت) داده ئی را
دریافت می دارند، تراشه تعداد یک های موجود در آن را محاسبه می نماید.در
صورتیکه تعداد یک های موجود فرد باشد مقدار بیت Parity یک خواهد شد. در
صورتیکه تعداد یک های موجود زوج باشد مقدار بیت parity صفر خواهد شد.
زمانیکه داده از بیت های مورد نظر خوانده می شود ، مجددا" تعداد یک های
موجود محاسبه و با بیت parity مقایسه می گردد.درصورتیکه مجموع فرد و بیت
Parity مقدار یک باشد داده مورد نظر درست بوده و برای پردازنده ارسال می
گردد. اما در صورتیکه مجموع فرد بوده و بیت parity صفر باشد تراشه متوجه
بروز یک خطاء در بیت ها شده و داده مورد نظر کنار گذاشته می شود. parity
فرد نیز به همین روش کار می کند در روش فوق زمانی بیت parity یک خواهد شد
که تعداد یک های موجود در بایت زوج باشد.
مسئله مهم در رابطه با Parity عدم تصحیح خطاء پس از تشخیص است . در صورتیکه
یک بایت از داده ها با بیت Parity خود مطابقت ننماید داده دور انداخته شده
سیستم مجددا" سعی خود را انجام خواهد داد. کامپیوترها نیازمند یک سطح
بالاتربرای برخورد با خطاء می باشند.برخی از سیستم ها از روشی با نام به
error correction code)ECC) استفاده می نمایند. در روش فوق از بیت های
اضافه برای کنترل داده در هر یک از بایت ها استفاده می گردد. اختلاف روش
فوق با روش Parity در این است که از چندین بیت برای بررسی خطاء استفاده می
گردد. ( تعداد بیت های استفاده شده بستگی به پهنای گذرگاه دارد ) حافظه های
مبتنی بر روش فوق با استفاده از الگوریتم مورد نظر نه تنها قادر به تشخیص
خطا بوده بلکه امکان تصحیح خطاهای بوجود آمده نیز فراهم می گردد. ECCهمچنین
قادر به تشخیص خطاها در مواردی است که یک یا چندین بیت در یک بایت با مشکل
مواجه گردند .
انواح حافظه RAM
Static random access memory)SRAM) . این نوع حافظه ها از چندین ترانزیستور
( چهار تا شش ) برای هر سلول حافظه استفاده می نمایند. برای هر سلول از
خازن استفاده نمی گردد. این نوع حافظه در ابتدا بمنظور cache استفاده می
شدند.
Dynamic random access memory)DRAM) . در این نوع حافظه ها برای سلول های حافظه از یک زوج ترانزیستورو خازن استفاده می گردد .
Fast page mode dynamic random access memory)FPM DRAM) . شکل اولیه ای از
حافظه های DRAM می باشند.در تراشه ای فوق تا زمان تکمیل فرآیند استقرار یک
بیت داده توسط سطر و ستون مورد نظر، می بایست منتظر و در ادامه بیت خوانده
خواهد شد.( قبل از اینکه عملیات مربوط به بیت بعدی آغاز گردد) .حداکثر سرعت
ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابایت در هر ثانیه است .
Extended data-out dynamic random access memory)EDO DRAM) . این نوع حافظه
ها در انتظار تکمیل و اتمام پردازش های لازم برای اولین بیت نشده و عملیات
مورد نظر خود را در رابطه با بیت بعد بلافاصله آغاز خواهند کرد. پس از
اینکه آدرس اولین بیت مشخص گردید EDO DRAM عملیات مربوط به جستجو برای بیت
بعدی را آغاز خواهد کرد. سرعت عملیات فوق پنج برابر سریعتر نسبت به حافظه
های FPM است . حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابایت در هر
ثانیه است .
Synchronous dynamic random access memory)SDRM) از ویژگی "حالت پیوسته "
بمنظور افزایش و بهبود کارائی استفاده می نماید .بدین منظور زمانیکه سطر
شامل داده مورد نظر باشد ، بسرعت در بین ستون ها حرکت و بلافاصله پس از
تامین داده ،آن را خواهد خواند. SDRAM دارای سرعتی معادل پنج برابر سرعت
حافظه های EDO بوده و امروزه در اکثر کامپیوترها استفاده می گردد.حداکثر
سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 528 مگابایت در ثانیه است .
Rambus dynamic random access memory )RDRAM) یک رویکرد کاملا" جدید نسبت
به معماری قبلی DRAM است. این نوع حافظه ها از Rambus in-line memory
module)RIMM) استفاده کرده که از لحاظ اندازه و پیکربندی مشابه یک DIMM
استاندارد است. وجه تمایز این نوع حافظه ها استفاده از یک گذرگاه داده با
سرعت بالا با نام "کانال Rambus " است . تراشه های حافظه RDRAM بصورت موازی
کار کرده تا بتوانند به سرعت 800 مگاهرتز دست پیدا نمایند.
Credit card memory یک نمونه کاملا" اختصاصی از تولیدکنندگان خاص بوده و
شامل ماژول های DRAM بوده که دریک نوع خاص اسلات ، در Laptop ها استفاده می
گردد .
PCMCIA memory card .نوع دیگر از حافظه شامل ماژول های DRAM بوده که در Laptop استفاده می شود.
FlashRam نوع خاصی از حافظه با ظرفیت کم برای استفاده در دستگاههائی نظیر
تلویزیون، VCR بوده و از آن به منظور نگهداری اطلاعات خاص مربوط به هر
دستگاه استفاده می گردد. زمانیکه این نوع دستگاهها خاموش باشند همچنان به
میزان اندکی برق مصرف خواهند کرد. در کامپیوتر نیز از این نوع حافظه ها
برای نگهداری اطلاعاتی در رابطه با تنظیمات هارد دیسک و ... استفاده می
گردد.
VideoRam)VRAM) یک نوع خاص از حافظه های RAM بوده که برای موارد خاص نظیر :
آداپتورهای ویدئو و یا شتا ب دهندگان سه بعدی استفاده می شود. به این نوع
از حافظه ها multiport dynamic random access memory) MPDRAM) نیز گفته می
شود.علت نامگذاری فوق بدین دلیل است که این نوع از حافظه ها دارای امکان
دستیابی به اطلاعات، بصورت تصادفی و سریال می باشند . VRAM بر روی کارت
گرافیک قرار داشته و دارای فرمت های متفاوتی است. میزان حافظه فوق به عوامل
متفاوتی نظیر : " وضوح تصویر " و " وضعیت رنگ ها " بستگی دارد.
به چه میزان حافظه نیاز است ؟
حافظه RAM یکی از مهمترین فاکتورهای موجود در زمینه ارتقاء کارآئی یک
کامپیوتر است . افزایش حافظه بر روی یک کامپیوتر با توجه به نوع استفاده می
تواند در مقاطع زمانی متفاوتی انجام گیرد. در صورتیکه از سیستم های عامل
ویندوز 95 و یا 98 استفاده می گردد حداقل به 32 مگابایت حافظه نیاز خواهد
بود. ( 64 مگابایت توصیه می گردد) .اگر از سیستم عامل ویندوز 2000 استفاده
می گردد حداقل به 64 مگابایت حافظه نیاز خواهد بود.( 128 مگابایت توصیه می
گردد) در ویندوز ایکس پی میزان نیاز به حافظه رم به 128 مگابایت افزایش
یافته است ..سیستم عامل لینوکس صرفا" به 4 مگابایت حافظه نیاز دارد. در
صورتیکه از سیستم عامل اپل استفاده می گردد به 16 مگابایت حافظه نیاز خواهد
بود.( 64 مگابایت توصیه می گردد). میزان حافظه اشاره شده برای هر یک از
سیستم های فوق بر اساس کاربردهای معمولی ارائه شده است . دستیابی به
اینترنت ، استفاده از برنامه های کاربردی خاص و سرگرم کننده ، نرم افزارهای
خاص طراحی، انیمیشن سه بعدی و... مستلزم استفاده از حافظه بمراتب بیشتری
خواهد بود .
"
دوشنبه 10 مردادماه سال 1390 ساعت 02:16 ق.ظ
مدار روغن لکوموتیوهای آلستوم
مدار روغن در لکوموتیوهای آلستوم به دو بخش تقسیم میشود :
1- مداراصلی 2- مدار پیش روغنکاری
مداراصلی:
پمپ روغن مورد استفاده در مدار اصلی روغنکاری موتور لکوموتیوهای آلستوم یک
پمپ مکانیکی است که در عقب موتور ( طرف توربوشارژ ) درسمت B موتورخانه
قراردارد که با چرخش میل لنگ و در نتیجه چرخش پمپ مکانیکی روغن از داخل
کارتل پس از عبور از یک عدد صافی استرینر فلزی تعبیه شده در کف کارتل مکش
شده و این روغن پمپاژ شده وارد مدار می گردد . با توجه به مکانیکی بودن
پمپ روغن به منظور عملکرد
صحیح پمپ و جلوگیری از خسارت به آن یک عدد سوپاپ فشارشکن در مدار بعد از
پمپ روغن تعبیه شده که درصورت گرفتگی مسیر و هر علت دیگری که در مدار روغن
باعث شود که امکان جریان روغن نباشد مدار روغن مسیرکوتاه شده و
روغن مکش شده از داخل کارتل مجددا ًبه داخل کارتر ریخته شده و با توجه به
اینکه محل قرارگیری سنسورهای حسگر فشار روغن در مدار بعد از محل قرارگیری
سوپاپ فشارشکن قرار دارند درصورتی که این مسیرکوتاه صورت گیرد و اتفاق
بیافتد توسط سنسورهای حسگر فشار روغن (PS1 و PS2 ) با توجه دور لحظه ای
موتور و دنده ای که لکوموتیو در آن میباشد یکی از این دو سنسور حسگر فشار
روغن (PS1 در دورهای زیر دور 700 دور در دقیقه یا PS2 در دورهای بالای
دور 700 دور در دقیقه ) عمل کرده و باعث خاموشی لوکوموتیو می شوند .
در حالت نرمال کار موتور روغن مکش شده از کارتر به سمت خنک کننده روغن
پمپاژ میشود . در بالای خنک کننده روغن یک عدد سوپاپ حرراتی قرار دارد که
چهار عدد المنت حرراتی( ترموستات ) داخل آن با توجه به درجه حرارت روغن
پمپاژ شده ( در77 درجه باز و در82 درجه کاملا بسته ) وظیفه تنظیم کننده
اتوماتیک دما روغن پمپاژی را به عهده دارد . روغن در مسیر خود بعد از پمپ و
فشارشکن روغن به دو شاخه شده یک مسیر با عبور از خنک کننده روغن ( با
توجه به دمای روغن ) و
تبادل حرراتی روغن با لوله های آب داخل خنک کننده به سمت محفظه صافی روغن
عبور میکند و مسیر دوم با عبور روغن از سوپاپ حرارتی بالای خنک کننده روغن
به سمت محفظه صافی های روغن روانه میگردد.
یک عدد خنک کننده روغن در سمت B موتور خانه جهت تبادل حرراتی روغن پمپاژ
شده توسط پمپ روغن و آبی که از مدار آب LT در لوله های آب داخل آن جریان
دارد وجود دارد .
محفظه صافی روغن
خنک کننده روغن
روغن عبوری وارد محفظه صافی های دوقلوی روغن شده وتصفیه می گردد .
روغن تصفیه شده دو انشعاب می یابد : یک انشعاب جهت روانکاری و خنک کاری
اجزای متحرک موتور و یک انشعاب نیز جهت روانکاری توربوشارژ مورد استفاده
قرار میگیرد.
روغنهای برگشتی از دو مسیر فوق الذکر به داخل کارتل مجدد برمی گردد .
درلکوموتیوهای ورودی سریهای اول یک مداری جهت روغنکاری سیت سوپاپهای
سرسیلندر تعبیه شده بود که در آن روغن توسط یک پمپ کوچک برقی روغن پودر شده
را در ایربند ها ( ورودی هوا به سرسیلندرها ) پاشش میکرد که با توجه به
عدم کارایی این سیستم و مشکلاتی که این سیستم در لکوموتیوها بوجود آورد
این سیستم توسط شرکت MAN از روی لکوموتیو ها باز گردید.
مدارپیش روغنکاری:
درسمتA موتورخانه یک عدد پمپ الکتریکی آبی رنگ وجود دارد که این پمپ از
طریق باطریهای لکوموتیو تغذیه میشود . با راه اندازی این پمپ در هنگام
استارت لکوموتیو روغن از داخل کارتل مکش شده و پس از عبور از یک عدد صافیV
شکل فلزی که درسمت A موتور نزدیک پمپ پیش روغنکاری قرار گرفته روغن از
زیرخنک کننده روغن وارد مدار روغن شده و ادامه مدار روغن مشابه مدار
مکانیکی می باشد .
کارتر موتور
کارتر ( کارتل ) در یک موتور بصورت یک مجموعه مشبک بندی ساخته شده و محل
ذخیره و نگهداری مقدار روغنی است که با توجه به طراحی خاص هر موتور طراحی و
ساخته شده است و این طراحی خاص تعیین کننده حجم روغنی است که کارتر موتور
قابلیت نگهداری آن حجم خاص روغن را دارد . وجود صفحات مشبک بندی شده داخل
کارتر از ایجاد حرکات موجی سیال ( روغن ) در داخل کارتر جلوگیری می کند .
با توجه به تاثیر پذیری کارکرد موتور از میزان سطح روغن داخل کارتر جهت هر
موتور شاخصی خاص طراحی و ساخته شده است که بر روی این شاخص میزان مطلوبیت
میزان سطح روغن مدرج شده و در محلی خاص از بلوکه موتور نصب میگردد .
در موتورهای لکوموتیو های آلستوم در سمتA بلوکه موتور روی درب کارتر
سیلندر 5A محل قرارگیری شمشیرک ( شاخص خاص تعیین میزان سطح روغن ) قراردارد
که بر روی شمشیرک های نصب شده فعلی سه خط LOW ( کم ) و HIGH ( پر ) و
خط INIT FILL وجود دارد که میزان مطلوب روغن برابر خط سوم INIT FILL
میباشد.
در شمشیرک نوع قدیمی چهار خط وجود داشت سه خط LOW ( کم ) و HIGH ( پر )
و خط INIT FILL و خط چهارم که به فاصله 25 میلیمتر از خط INIT FILL
علامت گذاری شده بود .
در شمشیرک نوع جدید و فعلی خط INIT FILL برابر با خط چهارم(که به فاصله 25
میلیمتر از خط INIT FILL علامت گذاری شده بود) در شمشیرک نوع قدیم
میباشد.
شمشیرک نوع اول ( قدیم )
25mm
→
←
low high INIT FILL
خط شاخص چهارم
شمشیرک نوع دوم ( جدید)
low high INIT FILL
ظرفیت روغن کارتر لکوموتیو های آلستوم 850 لیتر میباشد
در لکوموتیو های آلستوم دو محل روغنگیری در دو طرف موتور مقابل سیلندرهای
7Bو 6A و یک محل قرارگیری شمشیرک تنها روی درب کارتل سیلندر 5A طراحی
شده است .
شیر تخلیه روغن کارتل در قسمت عقب موتور ( زیر کوپلنیگ موتور ) بصورت یک
شیر گازی قرار دارد که بعد از این شیر توسط یک لوله لاستیکی به زیر شاسی
بغل منبع سوخت( بغل لوله لاستیکی تخلیه آب LT ) منتقل میگردد .
علی دل قوی- مهر ماه 1385
کارخانجات تعمیرات لکوموتیو بافق
"
دوشنبه 10 مردادماه سال 1390 ساعت 02:16 ق.ظ
دو هفته نامه علمی تخصصی - هوا-فضا میباشد که
توسط جمعی از متخصصین مرکز STI سازمان فضایی آمریکا(NASA ) هر دو هفته در
فرمت PDF در اختیار علاقه مندان قرار میگیرد . این دو هفته نامه بسیار جذاب
به بررسی جدیدترین خبرهای علوم هوا.فضایی و شاخه های مربوطه علمی دیگر
میپردازد ؛ از جمله این علوم : علوم زمین شناسی، فیزیک، ریاضیات و
کامپیوتر، علوم مهندسی و ... میباشد .
برای دریافت این دو هفته نامه ها در فرمت پی.دی.اف و به صورت رایگان بر روی لینک زیر کلیک کنید :
http://www.sti.nasa.gov/Pubs/star/star.html
برای دریافت شمارگان قدیمی این مجله که مربوط به سال های 1996 - 2004
میباشد باید به مسئول مربوط این مجله ایمیل زده و آن ها را درخواست
بفرمایید ؛ به زبان انگلیسی در خواست خودتون رو مطرح بفرمایید .
ایمیل به : help@sti.nasa.gov / موضوع ایمیل : Request for older STAR issues
دوشنبه 10 مردادماه سال 1390 ساعت 02:15 ق.ظ